Revisie van een waterpomp

Revisie van een waterpomp

Het afgelopen zeilseizoen, op momenten meer het motorseizoen, heeft de nodige hoofdbrekens opgeleverd als het gaat om het koelwatervraagstuk. Ik blijf het merkwaardig vinden dat als ik de boot naar de winterstalling vaar er geen enkel koelwaterprobleem is, echter zodra ze het wat ingaat en de motor wordt gestart het koelwater niet of nauwelijks uit de uitlaat komt. Gaandeweg het jaar is het me blijven achtervolgen, met argusogen naar de uitlaat kijken en meten hoeveel tijd nodig is voordat er water uit de uitlaat komt. Hier kan je best druk mee zijn, zeker als het gaat over het zoeken naar een oplossing.

Op het internet en daarbuiten zijn de meningen over de plaatsing van het wierfilter verdeeld, misschien zelfs diep verdeeld. De suggesties die ik kreeg om het filter onder de waterlijn te plaatsen kan ik vanuit het oogpunt van de wet van de pratende vaten (RS) begrijpen omdat daarmee de lucht in het filter plaatsmaakt voor water en de waterpomp dan meteen water kan aanzuigen en niet eerst de lucht uit het systeem moet halen. De praktijk bleek echter weerbarstiger omdat het niet of nauwelijks verbeterde. Na enkele uren zeilen duurde het in sommige gevallen tot enkele minuten voordat het water uit de uitlaat gutste. Een situatie die niet bevorderlijk is voor de impeller vanwege het langer dan goed is droogdraaien.

Een vervolgonderzoek leerde dat het water dat boven de pomp staat, dus in de slang die het water naar het motorblok brengt, tijdens het zeilen wegloopt. Hiervan kan de oorzaak in het schuin varen worden gevonden. Maar als het water wegloopt tijdens het zeilen, dan sluit de impeller niet goed af. Het meest eenvoudige was waarschijnlijk een nieuwe waterpomp plaatsen. Toch was er iets dat me tegenhield. Het zal de prijs van ruim 700euro wel zijn geweest. Een terugslagklep (returning valve) in de slang tussen wierpot en waterpomp leek uitkomst te bieden omdat daarmee wordt voorkomen dat het water kan teruglopen naar de wierpot en bij het starten van de motor er altijd water in de waterpomp zit. Hiermee was het drooglopen verleden tijd. Aangezien het water toch eraf was meteen de warmtewisselaar met een tuitenrager schoongemaakt; dit werd ook aangegeven als mogelijk probleem. Gelukkig was deze geheel schoon.

Voor de returning valve naar een type gezocht waarin het veermechanisme met weinig kracht kan worden bewogen om zo te voorkomen dat de waterpomp niet instaat is om het water door de klep te trekken. De variëteit in terugslagkleppen is groot. Bij toeval moest ik in IJmuiden zijn en kwam langs een machinehandel. De man vond de toepassing leuk waardoor hij enthousiast mee zocht naar een geschikt type.

Ik heb veel gezocht naar mogelijkheden of de pomp kan worden gereviseerd. Opvallend is dat Volvo Penta bij deze waterpomp ervoor heeft gekozen om de bodem van de pomp niet verwisselbaar te maken door bijv. een dunne plaat erin te leggen die bij slijtage kan worden vervangen, zoals de cam, een verdikking in het huis die zorgt voor de zuigende werking van de impeller. Deze moet 5mm dik zijn en wonderlijk genoeg hadden de jaren van draaien 'm niet dunner gemaakt. Ter illustratie hoe een waterpomp met onderdeelnummers (spare parts) eruit ziet Johnson pump.

Als je je verder verdiept in de werking van een waterpomp kom je ook tot de ontdekking dat het, hoewel een mooi stuk techniek, ook een kwetsbaar stuk techniek. Neem de impeller waar eens een schoep scheurt of afbreekt, de deksel die inloopplekken vertoont en iets soortgelijks gebeurt ook op de bodem. Dan zijn er nog de keerringen om water en olie van elkaar te scheiden en lagers om de as te kunnen laten draaien. Genoeg onderdelen die garantie voor een storing zijn.

Toch bleef het intrigeren dat een keerklep nodig is om het systeem te laten werken, zo ook LdP, daarom besloten om de pomp te gaan uitdraaien op de draaibank. Een van de vragen die beantwoord moest worden, hoe zet je de pomp vast in de draaibank zodanig dat je deze ook centrisch en vast opgesteld krijgt. Dit probleem werd opgelost zodra de pomp was gedemonteerd, er zit een flens op de achterzijde die het inspannen veel eenvoudiger maakt.

Aanvankelijk was het idee om de bodem uit te draaien en daar een plaatje van gelijke dikte weer in te leggen. Eenvoudiger was het om een gelijke dikte van de bronzen draagrand waar de deksel op rust af te draaien. Een stuk simpel en er is voldoende "vlees" om de 0,6mm er nogmaals af te draaien. Het moment dat de eerste foto's verschenen was ik ook erg onder de indruk van het eindresultaat: de pomp leek wel als nieuw.

The proof of the pudding is in the eating, dus op een winderige zondag in deze matte winter naar de boot getogen om de pomp te monteren. De gaten met schroefdraad van het pomphuis zijn uitgeboord om de montage te vereenvoudigen, je kunt er eigenlijk alleen goed bij als je ook een motorsteun losmaakt. Nogal rigoureus voor een onderdeel dat onderhoudsgevoelig is. Het spannende moment was daar. Geen water in het lege wierfilter gegooid, alleen de buitenkraan opgezet en de rest aan de waterpomp gelaten. Groot was de opwinding dat het water meteen na het starten uit de uitlaat gutste! Dit geeft vertrouwen als de motor straks weer na het zeilen wordt gestart.