Lewmar ramen vernieuwen

Lewmar ramen vernieuwen

De raampjes van Uisge Beatha zitten, zij het wisselend, vol craquelé. De winter leek het me een mooie dit aan te pakken. Eerst opzoek gegaan naar een vervanging van de Lewmar patrijspoorten. Van het type SZ12 - 12B2 heb ik er acht aan boord. Eenmaal de vervangingsprijs wetend en daarvan te zijn bijgekomen, besloten om voor een raampje een poging te wagen of ik deze kan namaken.

Een paar vragen moesten worden beantwoord, nl.:

• Welk materiaal is gebruikt?
• Waar vind ik dit materiaal?
• Hoe kan ik het snijden / zagen of is het met handfreesgereedschap te frezen?

Kortom, nogal wat praktische zaken die opgelost moeten worden.

Nu heeft Lewmar bij deze serie raampjes bedacht dat het aluminium profiel verder uitsteekt en zo de bereikbaarheid van de scharnieren in de weg zit. Dus eerst het frame van zijn 14 inbusschroeven ontdoen, en dan de boutjes van de twee scharnieren losmaken. Met enige beleid is de voor het raampje met de meeste craquelé goed te doen. Maar dan?

Het beslag zit erop gelijmd. Navraag bij Lewmar leerde me dat daar Plexus MA310 voor wordt gebruikt. Een twee-componenten lijm die ook in NL. verkrijgbaar is. Alleen, hoe ga je dit los krijgen? Verwarmen met een strijkbout duurt te lang waardoor het bovenliggende acrylaat smelt. Het oude raampje heb ik wel als mal nodig en moet dus heel blijven.

Enig overleg met LdP leek raadzaam om het met een scherp en smal plamuurmes te starten. Deze moet je dan tussen acrylaat en beslag zien te slaan zodanig dat er voldoende ruimte ontstaan om het beslag onde spanning te zetten waardoor het van het raampje zou afbreken. Dit vraagt enig geduld en zorgvuldigheid. Iets dat mij bij eerste pogingen wel is gegeven, maar bij productiewerk meer aandacht vraagt. Want, dat gaat het wel worden als dit experiment slaagt.

Het keukenblad tot werktafel om gebouwd en begonnen het beslag los te maken. Ik moest best wat geweld in de vorm van een klauwhamer gebruiken om het plamuurmes ertussen te slaan. Dit heeft ook impact op de gesteldheid van het plamuurmes waardoor ook de slijpmachine te voorschijn moest komen voor het scherp houden. Per gelijmd onderdeel kostte het me ong.veer 10 minuten om het los te krijgen. Hierna met de Dremel en een freesje het beslag schoongemaakt van de achtergebleven raamdelen. Hoe voorzichtig ook, er breken stukjes af. Bij het volgende raampje ga ik het met de Fein Multitool proberen, alleen die lag nu aan boord.

Met het raampje naar RU58 in Den Haag getogen. Zij vertelde mij dat het acrylaat is en geen polycarbonaat (Lexan). Acrylaat in 8mm dik, want zo dik zijn de raampjes, is eenvoudig te krijgen. Voor de verwerking scheelt dit. Bij het ophalen van een plaatje acrylaat wel geleerd dat het materiaal niet overal even dik is. Na passing in de sponning zal blijken of en in hoeverre dit een probleem is. Verder hebben beide materialen voor- en nadelen. Maar waarom zou ik naar Lexan overstappen als Lewmar acrylaat heeft gebruikt? Hier zal best over nagedacht zijn. Op een van de fora hield iemand het betoog tegen acrylaat dat je dit niet in je raampjes wilt hebben als je Kaap Hoorn rond. Maar misschien heb ik die ambitie thans niet en als ik die wel ga krijgen, dan zijn er nog wel een paar voorzorgsmaatregelen te treffen.

Bij diverse bedrijven nagevraagd of zij de raampjes kunnen namaken. Sommige kunnen (en willen) het en andere niet. De prijzen lopen nogal uiteen, maar 120Euro komt eerst, dan wordt wel het beslag eraf gehaald en overgezet. Naar mijn idee maken dit soort bedrijven gebruik van CNC-machines, een wat door ontwikkelde handfrees, om zo te zeggen. Nu heb ik geen ervaring met frezen, anders dan wat ik met de Dremel doe. De thans veel gehoorde klassieker van Pippi Langkous overtuigt me nog niet om hiermee zelf aan de gang te gaan, mede ook omdat er met kopieerfrezen moet worden gewerkt.

Uit het gekochte plaatje kon ik twee raampjes zagen. Over het afdekfolie extra duct-tape geplakt te bescherming en daarna met de decoupeerzaag en een fijn getand zaagje T101AO (er is ook de T101A, maar daar is het niet zo makkelijk bochten mee zagen) de vorm van het raampje een paar millimeter ruimer uitgezaagd. Dit scheelt in de hoeveelheid verspaning.

In de fraaie werkplaats van LdP stond, na een kop koffie, de freesmachine met kopieerfrees in de bankschroef opgesteld. Kwestie van de hoogte bepalen en daarna voorzichtig het nieuwe raam frezen. Het sneeuwde snippers, maar na een paar minuten was daar toch een fraai kopie. Volgende stap was het infrezen van het beslag. Dit ligt een millimeter lager. Gezien de aantallen hebben we hier een mal voor gemaakt waar het raampje in wordt gelegd en dan de diepte naar binnen toe, is beperkt. De verticale delen zouden dan wel uit de hand worden gefreesd. Inclusief alle voorbereidingen, denkwerk, mal maken en overleg waren de twee kopieën binnen twee uur klaar. Bij het frezen is het wel zaak te letten op de juiste diameter van de (kopieer)frees t.o.v. de rondingen die in het raampjes zitten.

Tot slot het beslag passend gemaakt. Tot zover ging het eigenlijk heel goed. Ondertussen waren we tot het punt gekomen om te lijmen. Bij deze Plexus MA310 mag er geen residu achterblijven van het middel waarmee is schoon gemaakt. Zekerheidshalve bij Mavom ook een busje schoonmaakmiddel mee besteld (Kontakt IPA). Nog even een soort werkbankje gemaakt om alles met lijmtangen te kunnen klemmen en klaar om te lijmen.

Per stukje beslag de twee-componentenlijm aangebracht en vervolgens het op het raampje vastgezet. Het vier ogen en vooral het vier-handen-principe werkt erg prettig. De droogtijd is rond een half uur, maar na een half uur was het wel iets gedroogd, maar nog wel taaiig. Mavon gebeld. Droogtij dis een half uur bij twintig graden. De werkplaats was rond de 10 graden. De droogtijd konden we ruim verdubbelen. Gelukkig een blower richting het werkstuk gezet en eenmaal terug van de thee was de lijm uitgehard. Overtollige lijm verwijderen en met een stukje schuurlinnen de scherpe kanten van het acrylaat geschuurd.

Heel blij met het resultaat en vooral dat het goed te doen is om ook de andere raampjes zo aan te pakken. Komende dagen het raampje terugplaatsen en dan weet ik of ook dat past.

In de wachttijd van het oude raam geprobeerd te achterhalen hoe diep het craquelé nu zit. Het blijk dat als je met de freesmachine er ong. een halve millimeter afhaalt, het craquelé ook weg is. Daarna het gefreesde polijsten en het is weer heel doorzichtig. Een freesmachine die je vanuit een geleide constructie kunt hanteren, lijkt wel een voorwaarde te zijn.

Tot slot, om te controleren of iets acrylaat is of polycarbonaat, kan de vuurproef worden gebruikt. De afzonderlijke kenmerken vertellen je van welke type het materiaal is.

 Meer foto's in het album